Бүгінде 14 елде алкогольге толық немесе ішінара тыйым салынған

Алкогольді ішімдіктерді пайдалану бүкіл әлемдегі адамдардың ең көп таралған тәуелділіктерінің бірі. Алкогольді мас болу көбіне адамның өзі немесе оның айналасындағы біреудің өліміне әкеледі. Алкогольді шамадан тыс тұтыну кезінде жазатайым оқиғалардың қаупі 5 есе, ал ЖКО ықтималдығы 4 есе артады.

Statista мәліметінше, әлемде алкогольді ішімдіктерді тұтыну 2020 жылғы «корона дағдарысына» дейін тұрақты өсті. Ал 2020 жылы 2019 жылмен салыстырғанда 8,4% алғаш рет төмендеп, 280,8 млрд литр болды.

Кейінірек, 2021 жылы шамалы өсім байқалды: 0,3%, 281,7 млрд литрге дейін. Содан кейін төмендеу үрдісі қайта жалғасты: 2022 жылы әлем бойынша алкоголь тұтыну 272,1 млрд литрді құрады, бұл 2021 жылмен салыстырғанда 3,4% аз.

2012 жылдан 2019 жылға дейін алкогольді тұтыну жыл сайын шамамен 2% өсті. Сонымен қатар, сарапшылар биылғы жылы алкогольді тұтыну бірден 7,5%, 292,6 млрд литрге дейін, 2024 жылы тағы 3,6%, 303 млрд литрге дейін, 2025 жылы 3%, 312,1-ге дейін өсуі мүмкін деп болжайды.

Бүгінде worldpopulationreview.com мәліметінше, 14 ел ішімдікке толық немесе ішінара тыйым салған: Бангладеш, Бруней, Үндістан, Иран, Кувейт, Ливия, Мальдив аралдары, Мавритания, Пәкістан, Сауд Арабиясы, Сомали, Судан, БАӘ және Йемен. Осы елдердің барлығында халықтың көпшілігі немесе басым бөлігі мұсылмандар, ал үкімет ислам заңдарының (шариғат) қандай да бір түрін ұстанады.

Йеменде жергілікті тұрғындар алкогольді мүлде сатып ала алмайды, сату тек екі қалада және тек шетелдіктер үшін ғана рұқсат етілген. Бұл ретте шетелдіктер қоғамдық орындарда алкогольдік ішімдіктерді іше алмайды; сонымен қатар оларға алкогольдің шектеулі мөлшері ғана сатылады.

Біріккен Араб Әмірліктерінде Шарджа аймағын қоспағанда, алкогольді сатуға белгілі бір дәрежеде рұқсат етілген. Шарджада мұсылман еместер үкіметтен лицензия ала алады; лицензия оларға алкогольді алып жүруге мүмкіндік береді, бірақ олар оны қоғамдық орындарда іше алмайды.

Үндістанның кейбір штаттары сияқты Пәкістан, Судан, Сауд Арабиясы, Сомали, Мавритания, Ливия, Мальдив аралдары, Иран, Кувейт, Бруней және Бангладеште де алкогольге тыйым салынған. Дегенмен, бұл тыйымдарда көбіне мұсылман емес азаматтар мен елге келген шетелдіктер үшін ерекшеліктер бар. Бұл елдердің көпшілігі мұсылман еместерге қоғамдық орындардан тыс жерде алкогольді ішуге рұқсат береді. Дегенмен, Сомали және Йемен сияқты соғыс аймақтарында мұсылман еместерге рұқсат етілсе де, кез келген алкогольді алып жүруге қатаң тыйым салынады.

Дүниежүзілік банктің мәліметінше, 2018 жылы дүние жүзінде орташа тұтыну жан басына шаққанда (15 жастан жоғары) 6,17 литр таза алкогольді құрады. Салыстыру үшін: 2015 жылы тұтыну 6,29 литр, 2010 жылы — 6,26 литр, 2005 жылы — 5,41 литр, 2000 жылы — 5,48 литр болған.

2018 жылы 2015 жылмен салыстырғанда ерлерде де, әйелдерде де алкогольді тұтынудың төмендеуі байқалды. Мәселен, 2015 жылы 15 жастан асқан ер адамдардың алкогольді тұтынуы 9,9 литрге жетсе, 2018 жылы ол 9,7 литрді құрады. Әйелдер үшін 2015 жылы бұл көрсеткіш 2,7 литр, 2018 жылы жан басына шаққанда 2,6 литр таза алкогольді құрады.

2018 жылы Орталық Еуропа мен Балтық жағалауы елдерін «ең көп ішетін» аймақтар деп атауға болады: 15 жастан асқан адамға 11,9 литр таза алкогольдан келеді. Еуроаймақтағы тұтыну 11,4 литр, Солтүстік Америка, Еуропа және Орталық Азияда 9,8 литр, Батыс және Орталық Африкада 6,8 литр, Шығыс Азия мен Тынық мұхитында 6,4 литр, Латын Америкасы мен Кариб бассейнінде 6,3 литр, Сахараның оңтүстігінде 5,8 литр, Шығыс және Оңтүстік Африкада 5,2 литр, Оңтүстік Азияда 4,3 литр, Орталық Шығыс және Солтүстік Африкада 0 ,8 литрден.