Қарауға болады, бірақ ұстауға болмайды: неге Қазақстанда шетелдік аңшылық туризмі көрсеткіші төмендеп жатыр?

Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы аңшылық өнеркәсібінде алғаш рет өндірістік көрсеткіштердің өсуі байқалды. 2022 жылы саладағы өнімдер мен қызметтердің нақты көлем индексі 128,2% өсті. Ақшалай есептегенде саладағы қызмет көрсету көлемі 1,2 млрд теңгеден 1,5 млрд теңгеге дейін өсті.

Қаржылық көрсеткіштер негізінен аңшылық пен аң шаруашылығы жақсы дамыған бірнеше аймақтардың есебінен өсті. ҚР СЖРА Ұлттық статистикалық бюросының деректеріне сүйенсек, 2022 жылы секторда ең көп қызмет Ақмола облысында көрсетілген: 272 млн теңгеге (өсім 37,4%). Үздік үштікке Алматы және Түркістан облыстары да кірді, оларда тиісінше 227 млн және 219 млн теңгеге қызмет көрсетілген.

Ескерту: аңшылық саласындағы қызметтердің жалпы көлеміне аңшылардың саяхатқа немесе жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлейтін төлемдері ғана емес, сонымен қатар аңшылық шаруашылықтардың жабайы жануарларды өсіру (аң өсіру) бойынша қызметтері де кіреді.

Бұл ретте аңшылық қызметтен түскен табыс бір жылда 3,5 есе азайған. Егер 2021 жылы олардың сомасы 1,2 млрд теңге болса, 2022 жылы ол 343,7 млн ​​теңгеге дейін төмендеген. Бұл шетелдік аңшылардан түсетін кірістің күрт 11 есе төмендеуіне байланысты болды. 2022 жылы осы санаттағы пайдаланушылардан түскен табыс бір жыл бұрынғы 699,9 млн теңгемен салыстырғанда 63,7 млн теңгені ғана құрады.

Сонымен қатар, сарапшылар шетелдік аңшылық туризмді қанағаттандырылмаған сұраныс бар өте перспективалы бағыт деп атайды. «Табиғат» республикалық аңшылар қауымдастығының вице-президенті Айтуар Туғанбеков БАҚ өкілдеріне берген сұхбатында Орталық Азия мен Парсы шығанағы елдерінен Қазақстан даласында құстарымен аң аулағысы келетін аңшылардың ерекше санаты бар екенін айтты. Олар өздерімен бірге ала келген сұңқарды немесе бүркітті ұшырып, аң аулау мүмкіндігі үшін жақсы ақша төлеуге дайын. Дегенмен, қолданыстағы заңнама құсбегілік өнерін тек Қазақстанда бар құстармен ғана айналысуға мүмкіндік береді. Жыртқыш құсты иесінің ұзақ уақыт қолға үйрететінін ескерсек, бұл шетелдік аңшылар үшін үлкен мәселе.

ҚР Экология және табиғи ресурстар министрлігі (ЭТРМ) Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің мамандары елімізде шетелдік аңшылық туризмді дамытуға түрлі кедергілер бар екенін мойындайды. Шетелдік ауқатты адамдар өздерімен бірге құстарын ала алмайды, сонымен қатар оларға аңшылық арбалет, садақ және басқа да қару-жарақтарды әкелуге тыйым салынады. Сонымен қатар, заңдар аңшылықты пайдаланушыларға тіпті уақытша ведомстволық қаруды шетелдіктерге беруге тыйым салады. Сақтық террористік қауіптермен байланысты.

Шетелдік аңшыларға Қазақстанда тыйым салынған нәрселердің ұзақ тізімі «мүмкін, бірақ шарттары бар» санатындағы тармақтармен толықтырылуы керек. Шетелдіктер аңшы иттерін Қазақстанға әкеле алады, дегенмен олар бұған дейін ветеринарлық рұқсат алу үшін көп уақыт жұмсауы керек. Сіз ҚР-дағы аң аулаудан өзіңізбен бірге кубоктарды ала аласыз, бірақ бұл жағдайда сізге құжаттар мен рұқсаттарды алып жүгіріп қана қоймай, сондай-ақ мұндай багаж үшін лайықты соманы төлеуге тура келеді. Ақмола облысындағы аңшылық туризмімен айналысатын RIVC Ltd.-Sandyktau серіктестігінің сайтында ірі жануарлардың олжаларын алып кету үшін аңшы 65 мыңнан 2 млн теңгеге дейін төлеуі керек делінген. Мысалы, бұлан олжасы аңшыға 800 мыңнан 1 млн теңгеге дейін (жануардың жасына байланысты) тұрады. Марал қымбатырақ — жеті жастан асқан еркегі 2 млн теңгеге дейін. Өзіңізбен бірге елік алу үшін 350 мың теңге, екі жастан асқан қабанды алып кету үшін 500 мың теңге төлеу керек.