Литий: сұраныстың айтарлықтай өсуіне қарамастан, барлық барланған қорлардың төрттен бірі ғана өндіруге экономикалық тұрғыдан тиімді
6 Наурыз 2024
70
Соңғы жылдары литийге деген сұраныс айтарлықтай өсті. Негізгі себептер — электрокөлік өндірісіндегі серпіліс, литий батареяларына негізделген экологиялық таза технологиялардың белсенді дамуы және ұялы байланыс мұнаралары мен басқа инфрақұрылымдар үшін сенімді резервтік қуат жүйелерін қажет ететін жаһандық телекоммуникация саласының кеңеюі.
ReportLinker мәліметінше, литийдің әлемдік нарығы 2022 жылы 52,16 млрд АҚШ долларына бағаланды және 2030 жылы 194,17 млрд АҚШ долларына дейін жетеді деп күтілуде. 2023 жылдан 2030 жылға дейін орташа жылдық өсім 18,43% болмақ.
Өндіріс технологиясының жетістіктері, ауқымды үнемдеу және жақсартылған химия жылдар ішінде литий-ионды батареялардың айтарлықтай арзандауына әкелді. Осылайша, 30 жыл ішінде литий-иондық аккумуляторлар 97% арзандады, ал 2014–2018 жылдар аралығында баға 2 есе арзандады, бұл сектордағы әлемдік нарықта айтарлықтай өсуді ынталандырады. Бұған қоса, жоғарыда айтылғандай, сегментті негізінен автомобиль өнеркәсібі қамтамасыз етеді: электрокөліктерге арналған аккумуляторларға сұраныс 65%, 2021 жылғы 330 ГВт·сағ-тан 2022 жылы 550 ГВт·сағ-ға дейін өсті.
2022 жылы литийдің негізгі өндірушілері Аустралия, Чили және Қытай болды, олар бірігіп әлемдік литийдің 91,2%-ын өндірді — тиісінше 61 мың, 39 мың және 19 мың тонна. Әлемде барлығы 130 мың тонна өндірілді (АҚШ-ты қоспағанда). Үшінші ірі өндіруші Қытай руданы өз ішінде өндіріп қана қоймай, Чили, Канада және Аустралия сияқты елдерде 5,6 млрд АҚШ доллары болатын стратегиялық литий активтеріне ие.
АҚШ Геологиялық қызметінің (USGS) мәліметінше, 2023 жылдың соңында литийдің жаһандық қоры 98 млн тоннаны құрады. Ең үлкен қорлар Латын Америкасында — Боливия мен Аргентинада: тиісінше 21 млн және 20 млн тонна. АҚШ (12 млн тонна), Чили (11 млн тонна), Аустралия (7,9 млн тонна) және Қытайда (6,8 млн тонна) да айтарлықтай қор бар. Қазақстанда USGS мәліметінше, литий қоры 50 мың тоннаны, ал көршілес Ресейде 1 млн тоннаны құрайды.
Соңғы 10 жылда әлемде литийдің барланған қоры сұраныстың артуына байланысты айтарлықтай өскеніне қарамастан, экономикалық тиімді кен орындары санаулы аймақтарда ғана шоғырланған.
Мысалы, Боливияда орналасқан әлемдегі ең үлкен литий қоры экономикалық тұрғыда тиімді. Ең үлкен тиімді (экономикалық тиімді) литий қоры 2023 жылдың аяғында Чилиде болды: 9,3 млн тонна. Одан кейін Аустралия мен Аргентина: тиісінше 6,2 млн және 2,7 млн тонна. Қытайдың үлесіне 2 млн тонна, АҚШ-та — 1 млн тонна.
Танымал мақалалар
Барлығын көруТеміржолмен жолаушылар тасымалы да, жүк тасымалы да бір жылда 2% өсті
Бір жылдан аз уақытта сектордағы компаниялардың табысы 1,5 триллион теңге 2023 жылдың қаңтар–қарашасында теміржолмен 18,2 млн жолаушы тасымалданды, бұл былтырғыдан Читать далее...
25 Желтоқсан 2023
3825
Қай азық-түлік қатты қымбаттады?
2023 жылғы желтоқсанның соңында ҚР-да азық-түлік бір айда 0,9%, бір жылда 8,5% қымбаттады. Өңірлер бойынша ай сайынғы динамикада азық-түлік ең Читать далее...
23 Қаңтар 2024
3578
Әлемде жыл сайын 60 миллионнан астам жеңіл автокөлік шығарылады, ал көліктердің жалпы өндірісі 85 миллионнан асады
Көлік шығаратын зауыттар әр елдерде 4 миллионнан астам адамды жұмыспен қамтамасыз етіп, ІЖӨ-нің 10%-ын құрайды Толық 2022 жылдың қорытындысы бойынша, Читать далее...
17 Қаңтар 2024
3561
Балық шаруашылығы стартабы: ҚР-дағы мемлекеттік қолдаудың арқасында бизнестің балық өсіруге деген қызығушылығы күрт артты
Қазақстандағы аквашаруашылық қоры бірнеше жылда 3,4 есе өсті Қазақстанда балық шаруашылығында өндірістік көрсеткіштердің белсенді өсуі байқалады. ҚР СЖРА Ұлттық статистика Читать далее...
11 Қаңтар 2024
3535
Әлемдік туризм пандемиядан кейін қалпына келеді. Қазақстан шетелдік туристерді қалай көбірек тарта алады?
Дүниежүзілік туристік ұйым әлемдік туризм биыл пандемияға дейінгі деңгейге қайта оралады деп болжайды. Экономиканың басқа секторларына қарағанда локдаун мен геосаяси Читать далее...
15 Наурыз 2024
3505
Қазақстанда бір жылда такси қызметі 9% қымбаттады
ТМД елдері арасында ҚР-да такси ең қымбат 2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында Қазақстанда такси қызметін ұсынатын компаниялардың табысы бір жылда 17% өсіп, Читать далее...
19 Қаңтар 2024
3501
Бидай мен меслин экспорты тоннамен 21% өсті, бірақ ақшалай 3%-дан аз көбейді
2023 жылдың қаңтар–қарашасында Қазақстан 1,7 млрд АҚШ долларына 6,7 млн тонна бидай мен меслин экспорттады. Өсім физикалық түрде 20,6%, ақшалай Читать далее...
26 Қаңтар 2024
3491
Кондитерлік өнімдер 12%, тоқаш және басқа да нан өнімдері 14% қымбаттады
Кей өңірлерде баға айтарлықтай өсті Қазақстандықтар үшін тәттілер өте маңызды. ҚР халқы мереке күндері сауда жасағанда немен бетпе-бет келді? 2023 Читать далее...
12 Қаңтар 2024
3480
Қазы бір жылда 5%, жая 3% қымбаттады. Жылқы еті өндірісі азайды
Биыл ақпанның соңында жылқы еті бір жылда 4,3% қымбаттады. Атап айтқанда, қазы 4,8%, жая 2,5% қымбаттаған. Жылқы еті ең көп Читать далее...
12 Наурыз 2024
3454
ҚР-да темекі сатылымы бір жылда 69% көбейді
2023 жылғы қаңтар–желтоқсанда темекі өнімдері өндірісі 2022 жылғы сәйкес кезеңдегі 287,9 млрд теңгемен салыстырғанда құндық мәнде 283 млрд теңгені құрады. Читать далее...
30 Қаңтар 2024
3453
Қазақстан ұнды қай елдерге көбірек экспорттайды?
Елде ұн өндірісі 1% артты 2023 жылғы қаңтар–қазанда ҚР-да дәнді дақылдардан және олардың майда тартылған қоспаларынан 2,7 млн тонна ұн Читать далее...
29 Желтоқсан 2023
3451
ҚР-дағы электр энергиясы өндірісінің 6%-ға жуығы жаңартылатын энергия көздеріне тиесілі. Бұл әлі өте аз, бірақ бұрынғыдан жақсырақ
Былтыр жыл соңында ҚР-да электр энергиясын өндіру саласындағы негізгі капиталға салынған инвестиция 451,4 млрд теңгеге жетті, бұл бір жыл бұрынғыдан Читать далее...
29 Қаңтар 2024
3451
Қарауға болады, бірақ ұстауға болмайды: неге Қазақстанда шетелдік аңшылық туризмі көрсеткіші төмендеп жатыр?
Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы аңшылық өнеркәсібінде алғаш рет өндірістік көрсеткіштердің өсуі байқалды. 2022 жылы саладағы өнімдер мен қызметтердің нақты көлем Читать далее...
18 Қаңтар 2024
3442
Ақпан айының соңына қарай Қазақстан дамудың жаңа моделіне техникалық түрде көшеді
Әлихан Смайылов үкіметі «Ескі Қазақстанның» төтенше жағдайлар қызметі миссиясын орындады, Олжас Бектенов үкіметі «Жаңа Қазақстанның» даму циклін іске қоспақ. Бұрынғы Читать далее...
13 Ақпан 2024
3442
Қазақстандық кәсіпорындар елді жиһазбен қалай қамтамасыз етіп отыр?
2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында елде 82,6 млрд теңгеге жиһаз өндірілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда құндық мәнде 27,7% көп. Өнеркәсіп өндірісінің индексі Читать далее...
24 Қаңтар 2024
3420