Темекі бір жылда 20% қымбаттады

2023 жылдың қаңтар–қазан қорытындысы бойынша ҚР-да 15 млрд темекі, сигара, папирос және басқа да осыған ұқсас өнімдер өндірілді. Бұл бір жыл бұрынғымен шамалас — бар болғаны 0,1% азайған. Естеріңізге сала кетейік: темекі өнімдері өндірісі көп жылдар бойы Алматы облысында шоғырланған.

Жалпы, 2022 жылдың толық қорытындысы бойынша сектордағы өндіріс 17,6 млрд өнімді құрады, 2021 жылмен салыстырғанда 8,9% көбейген.

Биыл қаңтар–қыркүйекте жергілікті компаниялар темекі мен папиросқа деген сұраныстың 45%-ын (ішкі нарықтағы сату және экспорт) қамтамасыз етті. Бір жыл бұрын көрсеткіш 62,2% болған.

Импорттың үлесі тиісінше 55%-ды құрады. Өндіріс аздап қысқарғанына қарамастан (бір жылда 1,2%, осы кезеңде 13,3 млрд өнімге дейін), импорт бірден екі есе, яғни 16,3 млрд өнімге дейін өсті.

Экспорт қолда бар ресурстардың 12,8%-ын құрады: 3,8 млрд темекі өнімдері — 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 23,5% аз.

Бұл ретте ішкі нарықта 25,9 млрд теңге темекі өнімі сатылды, бұл былтырғы қаңтар–қыркүйекпен салыстырғанда 54,6% артық.

Биыл қарашаның соңында темекі былтырғымен салыстырғанда 19,7% қымбаттады.

Өңірлер бойынша бағаның ең көп өсімі Қостанай (27,6%), Батыс Қазақстан (25,7%) және Солтүстік Қазақстан (24,4%) облыстарында байқалды.

Бағаның ең аз жылдық өсімі Алматы облысында тіркелді: 16,3%.

Темекі өнімдері мен темекі түтінінің әсеріне қатысты 2023 жылдың шілде айында қазақстандықтар арасында жүргізілген сауалнамаға сәйкес, респонденттердің 86,4%-ы отбасы мүшелерінің темекі өнімдерін пайдалануға қарсы емес, 6,8%-ы қарсы, тағы 6,8%-ы жауап беруге қиналған.

Темекі өнімдеріне салынатын салықтың көтерілуіне қатысты сауалнамаға қатысқандардың 55,5%-ы бұл шараға келіссе, 24,8%-ы қарсы.

Жұмыс орындарында, қоғамдық тамақтандыру орындарында және қоғамдық көлікте темекі шегуге толық тыйым салатын заңға қатысты пікірлер мынадай: респонденттердің 71,8%-ы мұндай заңды қолдаса, 11,5%-ы ғана қарсы болған.

Бұл ретте бірқатар мәжіліс депутаттары Қазақстанда темекі компанияларына қайырымдылықпен айналысуға тыйым салатын түзетулер енгізуді ұсынып отыр.

Алматы облысында темекі өнімдерін шығаратын екі ірі өндіріс орны бар, олар 20 млн АҚШ долларынан астам қаражатты қайырымдылық көмекке аударды, деп хабарлайды zakon.kz.