Соңғы бірнеше жылда жеке фитнес орталықтары мен спорт клубтары қызметінің көлемі екі есеге жуық өсті. 2017 жылы бұл көрсеткіш 37,8 млрд теңге болса, 2022 жылдың қорытындысы бойынша 73,8 млрд теңге болды. Өсім жыл сайын байқалды, бірақ бұл үрдіс пандемиядан кейін барынша айқын болды: 2021 жылы — 13,9%, 2022 жылы — 46,4%.

Былтырғы деректер қазақстандықтардың спорттық тәбетінің біршама тоқырауын көрсетеді. 2023 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында спорт клубтары мен фитнес орталықтарының қызметі 2022 жылдың сәйкес кезеңіндегі 53,4 млрд теңгемен салыстырғанда 53,5 млрд теңгені құрады, яғни көрсеткіш небәрі 0,2% ғана өзгерді. Дегенмен, инфляция осы айырмашылықтың орнын толтырды. ҚР СЖРА Ұлттық статистикалық бюросы толық 2023 жылға арналған мәліметтерді әлі ұсынған жоқ.

Тұрғылықты жер бойынша мәліметтерді егжей-тегжейлі көрсету жеке спорт және шынықтыру залдарына бару — кем дегенде ресми түрде — қала тұрғындары айналасытын іс деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді. Ауылдық жерлерде спорт саласында көрсетілетін қызметтердің үлесі өте аз — бар болғаны 6%.

Айта кетейік, былтыр үш тоқсанда осы мақсатқа жұмсалған 53,5 млрд теңгенің 3,2 млрд теңгесі ғана ауылдық елді мекендерге тиесілі. Бұл соманың барлығы дерлік — 3,1 млрд теңге спорт үйірмелеріне жұмсалды. Ауылдық жерлердегі фитнес орталықтары небәрі 56 млн теңгеге қызмет көрсеткен. Көбіне ауылдарда мұндай орталықтардың ашылуы жергілікті кәсіпорындардың бастамасы. Мәселен, Солтүстік Қазақстан облысының Ставрополька ауылында жас жігіт, «Намыс» шаруа қожалығының басшысы Александр Касьяненко дене шынықтыру-сауықтыру кешенін ашты, оның ішінде спорт залы, армрестлинг залы, жекпе-жек рингтері бар.

Пандемиядан кейін қызмет көрсету көлемінің артуы спорт клубтарының танымалдылығының өсуімен де, олардың дамуымен де байланысты. Бұл динамиканы статистикалық есептерден оңай байқауға болады. Пандемия аяқталғаннан кейін 2021 жылы фитнес-клубтар саласындағы негізгі капиталға инвестиция бірден 75,8% — 2,5 млрд теңгеден 4,3 млрд теңгеге дейін өсті. 2022 жылы динамика қалыпты болды: бір жылда 5,9% көбейген.

Energyprom.kz редакциясы еліміздің ірі қалаларындағы орташа баға сегментіндегі фитнес және сауықтыру орталықтары қызметі бағасына мониторинг жүргізді. Ақпан айының басында Қазақстан қалаларындағы фитнес-орталыққа бір рет барудың орташа құны 3,8 мың теңгені құрады. Күні бойы 8–12 жаттығуға ай сайынғы жазылым 16,5 мың теңге тұрады. Бұл орташа деректер.

Әр түрлі қалалардағы бағалар айтарлықтай өзгеруі мүмкін. Бұл бірнеше факторларға байланысты: ірі желілік компаниялардың болуы (Fitness Blitz, 1Fit, Terra Sport, Invictus Fitness, World Class), клубтардың жабдықталу деңгейі (SPA аймағының, бассейннің болуы, жеке жаттықтырушы қызметтері) және топтық сабақтарға қатысу мүмкіндігі. Ірі өнеркәсіптік өңірлердің мегаполистерінде және өңір орталықтарында саладағы бәсекелестік жоғары, фитнес-орталықтардың қызметі кең ауқымда ұсынылған. Жаттығу жабдықтарының стандартты жиынтығынан басқа, ірі орталықтар SPA процедураларын, бассейнде фитнес, йога, жаттығудан кейінгі массаж, спорттық би, секіру және т. б. ұсынады. Қосымша қызметтерге әйелдер мен балалар бөлмелері кіреді.

Ай сайынғы жазылым үшін барлық қалалар арасындағы ең арзан баға Талдықорғанда. Шағын дене шынықтыру орталығының спорт залында аптасына үш рет өз бетінше жаттығу мүмкіндігі үшін қала тұрғындары 9-10 мың теңге төлейді. Яғни, бір оқудың құны 750–830 теңге аралығында. Алматы облысының орталығындағы спорт клубына жазылусыз бір рет бару 1 мың теңге тұрады. Бұл еліміздің басқа қалаларымен салыстырғанда ең аз сома. Фитнес-сауықтыру орталығы қызметтерінің бағасы ең төмен елді мекендердің қатарында тағы бірнеше оңтүстік қалалар — Шымкент, Қызылорда, Тараз, Түркістан бар.

Спорт және фитнес-орталық мүшеліктері ең қымбат қалалардың қатарына Алматы, Орал, Өскемен және Астана кіреді. Елордада, мысалы, орталыққа бір рет бару (6 мың теңге), ай сайынғы жазылу да (29 мың теңге) ең қымбат баға. Рас, бұл сома тек тәуелсіз ғана емес, сонымен қатар топтық жаттығуларды, сондай-ақ бассейнде жүзу мүмкіндігін қамтиды. Айта кету керек, көптеген спорт клубтары 3–12 айға өздерінің адалдық бағдарламаларын әзірлейді. Бұл жылдық билетті сатып алу ай сайынғы билетті пайдаланудан гөрі оқуды арзанырақ етеді дегенді білдіреді. Жылдық лимитсіз жазылымның орташа құны 140 мыңнан 250 мың теңгеге дейін, жоғарғы шегі 800 мың теңгені құрайды.