Қазақстанда республиканың болашағы көп жағдайда соған тәуелді болатын өскелең ұрпақ өсіп келеді. Естеріңізге сала кетейік: «ковидтік беби-бум» кезінде 2021 жылы ғана елімізде 445,9 мың бала дүниеге келген — бұл соңғы жылдардағы рекорд. Ал кейінгі жылдары мұндай жоғары көрсеткіштен кейін, пайымдалғандай, туу көрсеткіші төмендей бастағанымен, 2024 жылы бұл көрсеткіш бақандай 365,9 мың сәбиді құрады (және 2025 жылдың бірінші тоқсанында тағы 77,3 мың кішкентай қазақстандық дүниеге келген).

Осы жылдың басында елімізде мектепке дейінгі жастағы, яғни бес жасқа дейінгі балалар саны 2 миллионнан астам адамды немесе Қазақстан Республикасы халқының 10%-ын құраған. Бұл балалар жақын арада мектепке, сосын колледжге немесе жоғары оқу орнына барады және біздің қай мемлекетте тұратынымызды олардың білім сапасы анықтайды. Қазірдің өзінде ойлануды қажет ететін олардың болашағын қамтамасыз ету үшін елде бірнеше қолдау тетіктері жұмыс істейді.

Атап айтқанда, «Келешек» бірыңғай ортақ білім беру жинақтау жүйесі нақ осы топқа бағдарланған. Оның міндеті — әр балаға бес жастан бастап білім алуға қаражат жинау үшін бастапқы капиталды беру, сонда мектеп бітіргенге дейін отбасында оқу ақысын төлеуге нақты қаржылық қор болады. Сонымен қатар, егер осы бағдарлама бойынша жинақталған қаражаты бар балалар ақысыз оқуға түссе (грант алса немесе басқа ұқсас жүйені қолданса), қаражатты Отбасы банкінің бағдарламалары арқылы жас азаматтарға баспана алуға пайдалануға болады.

Бағдарлама туралы толығырақ айтып берейік.

«Келешек» бес жастан бастап балаларды қамти отырып, мемлекеттен бастапқы білім беру капиталын, жыл сайынғы мемлекеттік сыйлықақы және инвестициялық табысты көздейді.

Бағдарламаның мәлімделген серіктестері:

• банктер — Отбасы банк, Halyk Bank, Jusan Bank, Нұрбанк, Банк ВТБ;

• сақтандыру компаниялары — «Еуразия» СК, Freedom Finance Life ӨСК, «Халық-Life» ӨСК, Standard Life ӨСК, Nomad Life ӨСК.

Бүгінгі әңгімеміз жинақталған қаражатты баланың оқуына да, сол сияқты сәтті оқуға түсіп кеткен жағдайда, жылжымайтын мүлікке конвертациялауға мүмкіндік беретін осы Отбасы банкі жайлы болмақ. 12 мамырдан бастап бес жасқа дейінгі балалардың ата-аналары «Келешек» жүйесі аясында Отбасы банкінде AQYL білім беру жинақтау салымын аша алады. Оған мемлекеттен бастапқы капитал — 60 АЕК (235920 теңге), ал жетім балалар немесе ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар үшін — 120 АЕК (471840 теңге) есептеледі.

Егер 2025 жылдың басына қарай балалар бес жастан асып кеткен болса, онда, өкінішке орай, бастапқы капитал қарастырылмаған, бірақ бұл жағдайда AQYL депозиті де, егер онда қаражат жиналған болса, инвестициялық табыс әкеледі. Оған сондай-ақ мемлекет сыйлықақысы есептелетін болады. Егер балалар 5 жастан кіші болса, онда бастапқы капитал оларға бес жасқа толған кезде AQYL депозитіне есептеледі.

Маңызды ескертпе: Отбасы банкіндегі AQYL депозитінің өзі бұрыннан жұмыс істеп келеді, енді ол жаңа «Келешек» жүйесіне енді. Ал AQYL жарнасы 2025 жылғы 12 мамырға дейін ашылған болса не істеу керек? Онда биыл бес жасқа толатын балалардың ата-аналары 15 мамыр мен 30 маусым аралығында (екінші жартыжылдықта туылғандар үшін — жылдың соңына дейін) Otbasy bank мобильді қосымшасында қосымша келісімге қол қоюы керек. Кешіктірудің қажеті жоқ — бастапқы білім беру капиталын 31 тамызға дейін алу үшін мерзім тек осы айдың соңына дейін! Егер қосымша келісімге жыл соңына дейін қол қойылса, онда ақша келесі жылы — 2026 жылғы 28 ақпанға дейін түседі.

Тағы бір маңызды жайт: «Келешек» бағдарламасы бойынша жинақты «Ұлттық қор — балаларға» жобасының қаражатымен біріктіруге болады. Толығырақ — инфографикада.