ҚР-да үлкен екі-үш бөлмелі пәтердің негізгі коммуналдық қызметтерінің құны бір «таза» жалақының шамамен 11%-ын құрайды

ҚР-да коммуналдық қызметтер ТМД елдеріндегі ең арзандардың қатарында. Мәселен, Numbeo рейтингі бойынша, 85 шаршы метр пәтер (яғни орташа есеппен екі-үш бөлмелі пәтер) үшін негізгі қызметтердің құны — электр қуаты, жылу, сумен жабдықтау және т. б. ҚР-да айына небәрі 47 АҚШ долларын құрайды.

Салыстыру үшін: Беларусьте бұл көрсеткіш айына 56,9 АҚШ долларына жетеді, Ресейде бірден 131,8 АҚШ доллары. ҚР-ға қарағанда тек Өзбекстанда баға біршама төмен (36,8 АҚШ доллары), ал рейтинг талдаушылары қарастырған ТМД елдерінің ішіндегі ең қымбат коммуналдық қызметтердің стандартты пакеті Молдовада (132,3 АҚШ доллары).

Дегенмен, кез келген елде тұратын азаматтар үшін ең маңыздысы коммуналды қызмет құнының өзі емес, бұл соманың әрбір адамның әмиянына салатын салмағы. Ал бұл параметр бойынша Қазақстанның көрсеткіштері ТМД бойынша ең жақсы. Сонымен, 85 шаршы метрді құрайтын бір пәтердің ай сайынғы коммуналдық қызметтерінің құны ҚР-дағы бір «таза» жалақының (яғни салықтан кейінгі жалақының) 11,3%-ын ғана құрайды. Айтпақшы, әдетте мұндай аудандағы екі-үш бөлмелі пәтерде тұратын отбасында екі адам табыс табады, яғни екі жалақыдан тұратын мұндай отбасылық бюджетке орташа жүктеме небәрі 5,7% құрайды.

Салыстыру үшін: ТМД елдері арасындағы ең арзан Өзбекстанда коммуналдық төлемдер бір орташа жалақының 13%-ын, көршілес Ресейде — 15,5%-ын, ал «ең қымбат» Молдовада бірден 32,8%-ын құрайды.

Анықтама үшін: рейтингте қарастырылған 106 елдің ішіндегі ең қымбат коммуналдық қызмет Эстонияда — айына 255,4 АҚШ доллары. Бұл елдегі орташа «таза» жалақының 20,6%-ын құрайды.

Бір қызығы, бағаның өсуінің жалпы фонында ҚР-да тұрғын үй-коммуналдық шаруашылықтың құны төмендеді. Осылайша, биылғы екінші тоқсанының қорытындысы бойынша, Қазақстанда коммуналды қызмет алдыңғы тоқсанмен салыстырғанда 0,3% арзандады, ал тікелей реттелетін коммуналдық қызметтер (сумен жабдықтау, кәріз, электр энергиясы, жылумен жабдықтау және газбен жабдықтау) бағасы бірден 0,5% төмендеді.

Мұндай динамика биылғы жылдың бірінші жартыжылдығында күшіне енген тұрғындар үшін реттелетін коммуналдық қызметтерге тарифтерді көтеруге мораторий енгізумен түсіндіріледі.

ҚР Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу комитеті бағаны ұстау шараларын қабылдады және 103 монополия субъектісінің тарифтерін 2021 жылдың желтоқсан айындағы деңгейге келтірді. Мораторий кезеңінде қазақстандықтар шамамен 3,2 млрд теңге үнемдеді.

Numbeo сарапшылары ТМД елдері арасында Қырғызстан мен Тәжікстандағы қызмет құны мен таза жалақы туралы мәліметтерді ұсынбаған.