Күнбағыс майы экспорты 2,5 есеге өсті

2022 жылдың қаңтар–қыркүйек айларында ҚР-да 422,1 мың тонна тазартылған және тазартылмаған өсімдік майы өндірілді, бұл бір жыл бұрынғыдан бірден 25,3% артық.

Өңірлер бойынша ең көп өнім көлемі дәстүрлі түрде Шығыс Қазақстан облысына тиесілі: 181 мың тонна, бір жылда 16% көбейген. Үздік үштікте Абай облысы (61,7 мың тонна) және Шымкент қаласы (41,6 мың тонна, 29,1% азайған) да кірді.

Жалпы, 2021 жылы елімізде 430,2 мың тонна май өндірілді, бұл бір жыл бұрынғыдан 11,3% аз.

Күнбағыс майы сектордағы өндірістің 83,5%-ын құрады — тазартылмаған (247,7 мың тонна, бір жыл бұрынғыдан 89,1% артық) және тазартылған (104,7 мың тонна, 4,6% аз).

Өсімдік майының басқа түрлерінің ішінде тазартылған және тазартылмаған рапс майы (жылына плюс 9,9%, 23,6 мың тоннаға дейін) және мақсары майы (плюс 2%, 1,4 мың тоннаға дейін) санаттары бойынша өндіріс оң аумақта).

Тазартылған және тазартылмаған соя майын (39,5%, 8,8 мың тоннаға дейін), сондай-ақ мақта майын (22,8%, 6 мың тоннаға дейін) өндіру айтарлықтай төмендеді.

Биылғы қаңтар–тамыз айларының қорытындысы бойынша, жергілікті компаниялар өсімдік майына сұранысты (ішкі нарықтағы сату мен экспорт) бір жыл бұрынғы 78,4%-бен салыстырғанда 81,2% қамтамасыз етті.

Осы кезеңде жергілікті өнім 369,8 мың тоннаға дейін 19,3% жылдық өсім көрсетті. Ал импорт, керісінше, 0,2% азайып, 85,4 мың тоннаны құрады. Импорттың үлесі бір жыл бұрынғы 21,6%-дың орнына, тиісінше, ресурстардың 18,8%-ын құрады.

Май экспорты бірден 1,9 есе өсіп, 201,4 мың тоннаға дейін өсті, пайдаланылған ресурстардың 44,2%-ын құрады (салыстыру үшін: бір жыл бұрынғы 26,6% болған еді). ҚР ішкі нарығында өсімдік майының барлық түрін сату 253,8 мың тоннаны құрады, бұл бір жыл бұрынғыдан 12,6% аз.

Ал күнбағыс майына жергілікті компаниялар сұранысты бір жыл бұрынғы 79,2%-бен салыстырғанда 82,7% қамтамасыз етті. Ресурстардың 17,3%-ын импорт құрады.

Украинадағы соғыс салдарынан барлық жеткізу тізбегі ыдырағаннан кейін Қазақстан үшін жаңа экспорттық бағыттар ашылды, деп хабарлайды inbusiness.kz. Шығыс Қазақстанның май өндірушілері биыл алғаш рет Еуропа нарығына шықты. Соғыс салдарынан Украина күнбағыс майын өндірудегі көшбасшылығын жоғалтты, ал Ресей салынған санкциялардың кесірінен әдеттегі тұтынушыларынан айырылды. Қазір Қазақстан бұл саланы дамытуда.

Биыл қыркүйек айында өсімдік майының бағасы бір жыл ішінде 16,6% өсті. Оның ішінде күнбағыс майы жылдық динамика бойынша 16,4%, зәйтүн майы 22% қымбаттады.

Өсімдік майы бағасының ең күшті өсуін Маңғыстау облысының тұрғындары сезінді: бір жылда 23,9%. Одан кейін Алматы облысы (23,8% өсті) және Алматы қаласы (23,4% өсті) кіреді. Ең аз жылдық өсім елордада тіркелді: 7,1%.