БҰҰ Тұрақты даму мақсаттары халықаралық қатынастардың басты факторы болғанын қалайды
20 Қаңтар 2023
19
БҰҰ Тұрақты даму мақсаттары халықаралық қатынастардың басты факторы болғанын қалайды
«Либералдық капитализм» форматындағы халықаралық қатынастар жүйесі әлеуметтік армагеддон алдында тұр. Көптеген елде халық кедейленіп барады. World Inequality Lab халықаралық зерттеу компаниясының мәліметінше, қазірдің өзінде ең бай адамдардың 10%-ы (804 млн адам) әлемдік табыстың 52%-на және әлемдік активтердің 76%-на ие.
Өз кезегінде әлем халқының ең кедей 50%-ы (4 млрд адам) әлемдік табыстың 8,5%-на және активтердің 2%-на ғана ие.
Соңғы жылдары байқалған жаһандық дағдарыстардың түпкі себептерінің бірі билеуші элита мемлекеттік аппаратты өз мүдделеріне пайдаланады, бұл ресурстарды өте тиімсіз бөлуге әкеп соғады.
Қазақстан «ескі жаһандану» үрдісінде қалып отыр. «Либералдық капитализмге» кірген 30 жыл ішінде ел ішіндегі табысты бөлу жүйесі кері кетті. «Қантараға» дейін он жыл бойы әлеуметтік-экономикалық саясат отандық «элита» үшін жұмыс істеді. Мәселен, БҰҰ Еуропалық экономикалық комиссия (UNECE) мәліметінше, егер 2007 жылы Қазақстанда жұмыскерлердің еңбекақысы ІЖӨ-нің 51,2%-ын құраса, 2015 жылы ол 43,8%-ды, ал 2019 жылы 40%-ды ғана құраған.
2022 жылдың шілде айының соңында БҰҰ әлемді жаһанданудың жаңа моделіне көшу туралы жедел манифестінің бір түрін жариялады. БҰҰ Бас хатшысының «Жаһандану уәделерін орындау: өзара байланысты әлемде тұрақты дамуға көмектесу» баяндамасында қазіргі әлемдік «либералдық капитализм» тәртібіне балама нұсқа көрсетілді.
Жалпы, жаңа жаһандану нарықтық экономика мен жоспарлы экономиканың халықтың әл-ауқатының өсуін мақсат еткен синтезін білдіреді. Жаңа әлемдік тәртіпті жүзеге асыру механизмі Тұрақты даму мақсаттарының (ТДМ) міндеттерін шешу болып саналады.
«Жаңа Әділетті Қазақстан» жобасының тұжырымдамалық негізі — еліміздің «либералдық капитализм» даму үлгісінен ТДМ міндеттерін шешетін нақты әлеуметтік мемлекетке іс жүзінде көшу.
2021 жылдан бері ТДМ-ға қол жеткізу Қазақстанның мемлекеттік жоспарлау жүйесінде басты басымдық болып келеді. 2022 жылдың соңында Үкімет басшысы 2023 жылға арналған ТДМ-ны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын қабылдады. ТДМ міндеттерін шешу үшін мемлекеттік менеджерлер өздерінің басқарушылық санасын қалай өзгертетіні биылғы басты интригаларының біріне айналмақ.
Танымал мақалалар
Барлығын көруТеміржолмен жолаушылар тасымалы да, жүк тасымалы да бір жылда 2% өсті
Бір жылдан аз уақытта сектордағы компаниялардың табысы 1,5 триллион теңге 2023 жылдың қаңтар–қарашасында теміржолмен 18,2 млн жолаушы тасымалданды, бұл былтырғыдан Читать далее...
25 Желтоқсан 2023
3918
Қай азық-түлік қатты қымбаттады?
2023 жылғы желтоқсанның соңында ҚР-да азық-түлік бір айда 0,9%, бір жылда 8,5% қымбаттады. Өңірлер бойынша ай сайынғы динамикада азық-түлік ең Читать далее...
23 Қаңтар 2024
3670
Әлемде жыл сайын 60 миллионнан астам жеңіл автокөлік шығарылады, ал көліктердің жалпы өндірісі 85 миллионнан асады
Көлік шығаратын зауыттар әр елдерде 4 миллионнан астам адамды жұмыспен қамтамасыз етіп, ІЖӨ-нің 10%-ын құрайды Толық 2022 жылдың қорытындысы бойынша, Читать далее...
17 Қаңтар 2024
3653
Балық шаруашылығы стартабы: ҚР-дағы мемлекеттік қолдаудың арқасында бизнестің балық өсіруге деген қызығушылығы күрт артты
Қазақстандағы аквашаруашылық қоры бірнеше жылда 3,4 есе өсті Қазақстанда балық шаруашылығында өндірістік көрсеткіштердің белсенді өсуі байқалады. ҚР СЖРА Ұлттық статистика Читать далее...
11 Қаңтар 2024
3627
Әлемдік туризм пандемиядан кейін қалпына келеді. Қазақстан шетелдік туристерді қалай көбірек тарта алады?
Дүниежүзілік туристік ұйым әлемдік туризм биыл пандемияға дейінгі деңгейге қайта оралады деп болжайды. Экономиканың басқа секторларына қарағанда локдаун мен геосаяси Читать далее...
15 Наурыз 2024
3597
Қазақстанда бір жылда такси қызметі 9% қымбаттады
ТМД елдері арасында ҚР-да такси ең қымбат 2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында Қазақстанда такси қызметін ұсынатын компаниялардың табысы бір жылда 17% өсіп, Читать далее...
19 Қаңтар 2024
3593
Бидай мен меслин экспорты тоннамен 21% өсті, бірақ ақшалай 3%-дан аз көбейді
2023 жылдың қаңтар–қарашасында Қазақстан 1,7 млрд АҚШ долларына 6,7 млн тонна бидай мен меслин экспорттады. Өсім физикалық түрде 20,6%, ақшалай Читать далее...
26 Қаңтар 2024
3584
Кондитерлік өнімдер 12%, тоқаш және басқа да нан өнімдері 14% қымбаттады
Кей өңірлерде баға айтарлықтай өсті Қазақстандықтар үшін тәттілер өте маңызды. ҚР халқы мереке күндері сауда жасағанда немен бетпе-бет келді? 2023 Читать далее...
12 Қаңтар 2024
3573
Қазы бір жылда 5%, жая 3% қымбаттады. Жылқы еті өндірісі азайды
Биыл ақпанның соңында жылқы еті бір жылда 4,3% қымбаттады. Атап айтқанда, қазы 4,8%, жая 2,5% қымбаттаған. Жылқы еті ең көп Читать далее...
12 Наурыз 2024
3546
ҚР-дағы электр энергиясы өндірісінің 6%-ға жуығы жаңартылатын энергия көздеріне тиесілі. Бұл әлі өте аз, бірақ бұрынғыдан жақсырақ
Былтыр жыл соңында ҚР-да электр энергиясын өндіру саласындағы негізгі капиталға салынған инвестиция 451,4 млрд теңгеге жетті, бұл бір жыл бұрынғыдан Читать далее...
29 Қаңтар 2024
3545
ҚР-да темекі сатылымы бір жылда 69% көбейді
2023 жылғы қаңтар–желтоқсанда темекі өнімдері өндірісі 2022 жылғы сәйкес кезеңдегі 287,9 млрд теңгемен салыстырғанда құндық мәнде 283 млрд теңгені құрады. Читать далее...
30 Қаңтар 2024
3545
Қазақстан ұнды қай елдерге көбірек экспорттайды?
Елде ұн өндірісі 1% артты 2023 жылғы қаңтар–қазанда ҚР-да дәнді дақылдардан және олардың майда тартылған қоспаларынан 2,7 млн тонна ұн Читать далее...
29 Желтоқсан 2023
3543
Қарауға болады, бірақ ұстауға болмайды: неге Қазақстанда шетелдік аңшылық туризмі көрсеткіші төмендеп жатыр?
Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы аңшылық өнеркәсібінде алғаш рет өндірістік көрсеткіштердің өсуі байқалды. 2022 жылы саладағы өнімдер мен қызметтердің нақты көлем Читать далее...
18 Қаңтар 2024
3534
Ақпан айының соңына қарай Қазақстан дамудың жаңа моделіне техникалық түрде көшеді
Әлихан Смайылов үкіметі «Ескі Қазақстанның» төтенше жағдайлар қызметі миссиясын орындады, Олжас Бектенов үкіметі «Жаңа Қазақстанның» даму циклін іске қоспақ. Бұрынғы Читать далее...
13 Ақпан 2024
3534
Қазақстандық кәсіпорындар елді жиһазбен қалай қамтамасыз етіп отыр?
2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында елде 82,6 млрд теңгеге жиһаз өндірілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда құндық мәнде 27,7% көп. Өнеркәсіп өндірісінің индексі Читать далее...
24 Қаңтар 2024
3512