Жазғы демалыстың ең танымал бағыттары Щучье-Бурабай аймағы, Каспий теңізінің жағалауы және Алакөл.

Биыл отандық курорттардағы демалыс қазақстандықтарға қымбатқа түсті. Қонақүйлерде, лагерьлерде, демалыс үйлерінде және курорттық аймақтардағы басқа да тұру орындарында тұрудың күнделікті құны, 2023 жылдың бірінші тоқсанындағы деректерге сәйкес, бір жыл ішінде шамамен үштен бірге қымбаттады. Орта есеппен қаңтар–наурыз айларында бір орын 14,4 мың теңге болса, бір жыл бұрын 11,3 мың теңге болған.

ҚР СЖРА Ұлттық статистика бюросының сарапшылары нысандардың алты санаты бойынша бір орынды жалдау құны туралы ақпарат жариялайды: жұлдыздық рейтингі бойынша бөлінетін қонақ үйлер (1*-ды санамағанда), мүлде жұлдызсыз қонақүйлер және басқа орналастыру орындары. Берілген нөмірлердің санына қарағанда, соңғы екі санат қазақстандықтар арасында ең танымал. Жұлдызы жоқ қонақүйлер мен басқа орналастыру орындарына нарықтың 64,5%-ы тиесілі. Мұнда келушілер саны туралы емес, берілген бөлмелер саны туралы айтып отырғанымызды баса айтамыз.

ҰСБ мамандары басқа орналастыру орындары санатына түрлі туристік базаларды, демалыс үйлерін, шале үйлерді, бунгалоларды және т. б. жатқызады. Биыл бірінші тоқсанда бір орынның орташа құны 9,9 мың теңге болды, бұл бір жыл бұрынғыдан 28,7% көп. Осылайша, бұл туристік нысандарда апта сайынғы демалыс бір келушіге 69,3 мың теңгені құрайды. Бұл тамақ, медициналық қызметтер мен ойын-сауықты қоспағанда, тек тұру шығындары. Әрине, отбасылық демалыс қымбатырақ болады, бірақ айтарлықтай емес, өйткені көптеген қонақүйлерде белгілі бір жасқа дейінгі балаларға жеңілдіктер бар.

Жұлдызды қонақүйлерде биыл бағаның көтерілуі айтарлықтай болды. Мысалы, бес жұлдызды қонақүйлерде орналастыру қызметі бір жылда 40,3% қымбаттады: бір қонақ күніне орта есеппен 55,8 мың теңге төледі. Осылайша, бір адамға ең жақсы қонақүйлерде тұру аптасына 390,8 мың теңгеге шықты.

Біз Қазақстанның жағажай туризмі дамыған алты курорттық аймағындағы қонақүйлер мен демалыс базаларындағы орналастыру қызметтерінің бағасын жинадық. Маңызды ескерту: тізімге ірі қонақүйлер, пансионаттар мен демалыс орталықтары енгізілді, олар туралы өзекті ақпарат жалпыға қолжетімді.

Мәселен, биыл маусымда ең жоғары баға Щучье-Бурабай және Алматы курорттық аймақтарында. Қапшағай су қоймасының жағасында стандартты қонақүй нөмірін жалға алу үшін ең аз дегенде 20 мың теңгеден 59 мың теңгеге дейін, ал люкс нұсқаға күніне ең көбі 119 мың теңге төлеу керек. Бурабайда мұндай ақшаға бөлмелерде тұрып қана қоймай, санаторий-сауықтыру қызметтерін алуға болады.

Каспий теңізінің курорттарында демалу да қымбат. Шетелдік инвестор Ақтауда өңірдегі ең ірі бес жұлдызды қонақүйді салып, шетелде маркетингтік ілгерілетуді күшейткеннен кейін тіпті басқа елдердің чартерлік ұшақтары Маңғыстау облысына ұшатын болды. Сонымен, былтыр Уфадан, биыл Тегеран, Мәскеу, Қазан және Екатеринбургтен чартер басталды (1, 2). Бұл қонақүйлерде демалудың ең төменгі бағасы тәулігіне 32–36 мың теңге, ең жоғарысы — 42–48 мың теңге. Бірақ баға бұдан да қымбат болатын кездер бар екенін де ескереміз.

Биыл жазда танымал Алакөл курорттық аймағындағы ірі қонақүйлердің қызметтерінің бағасы да арзан емес. Стандартты екі орынды бөлмені жалға алу 15–42 мың теңге, жартылай люкс 17–64 мың теңге, люкс 82 мың теңгеге дейін барады. Баға брондау уақытына да байланысты: «төмен маусымда» (маусымның басы) жалға алу арзан, «жоғары маусымда» (шілде, тамыз) қымбат.

2022 жылға Қазақстанның курорттық аймақтарындағы орналастыру орындарында көрсетілген қызметтердің жалпы көлемі 101,7 млрд теңгені құрады, бұл бір жыл бұрынғыдан 75,3% көп. Биыл бірінші тоқсанда да бұл динамика сақталды: қаңтар–наурызда қонақүй, отель мен демалыс орындары былтырғы бірінші тоқсанындағы 13,2 млрд теңгенің орнына 23,2 млрд теңгеге қызмет көрсетті.

Қазақстандықтардың былтыр әр курорттық аймақта қанша ақша қалдырғанына қарап, Алматы тау кластерінің ең танымал болғанын айтуға болады. Еліміздің барлық курорттық аймақтарында көрсетілген қызметтердің жалпы көлемінің 60%-ын Алматыдағы тау туризмі құрады.

Демалыс және жағажай демалысына маманданған туристік аймақтардың қаржылық көрсеткіштерін салыстыратын болсақ, онда Бурабай мен Щучье санаторийлері бірінші орынға шығады. Былтыр қазақстандықтар мен ел қонақтары ондағы қызметке 14,8 млрд теңге төледі, бұл 2021 жылмен салыстырғанда 67,5% көп. Екінші орында Маңғыстау 11,1 млрд теңге көрсеткішпен тұр. Үздік үштікті екі облыстың (Жетісу және Абай) жалпы көрсеткіші 5,2 млрд теңгені құрайтын Алакөл жапты.

Демалыс орындарында көрсетілетін қызмет көлемінің өсуі бағаның өсуінен ғана емес. Жалпы, келушілер саны да артып келеді. Мәселен, былтыр курорттық аймақтардағы үйлерді, туристік базалар мен қонақүй бөлмелерін 3,6 миллион адам жалға алған. Бұл 2021 жылмен салыстырғанда үштен бірге көп (2,6 млн келуші). Бес жыл бұрынғы туристік маусыммен салыстырғанда өсім тіпті үш есе артқан.

Биыл бірінші тоқсанда Қазақстандағы отельдерге, санаторийлерге және демалыс базаларына 703 мың адам (31,8% көбейген) келді.