Мұнайдың қымбаттауынан ҚР экспорт көлемі қаншалықты өсті?
22 Желтоқсан 2022
15
Мұнайдың қымбаттауынан ҚР экспорт көлемі қаншалықты өсті?
Биылғы қаңтар–қазан айларында Қазақстанға тауар экспортынан 71 млрд АҚШ долларынан астам қаржы түсті — бұл соңғы жылдардағы осы кезеңдегі рекордтық көрсеткіш. Бұдан жоғары көрсеткіш тек 2011–2013 жылдары ғана болған.
Биылғы қаңтар–қазан айларында шетелге жеткізу құнының өсу динамикасы да өткен жылдармен салыстырғанда жоғары: 44,9% өскен. Цифрларға қарайтын болсақ, өсімге негізінен шикізаттық факторлардың әсер еткенін байқаймыз: мұнай мен металдар елдің негізгі экспорттық тауарлары болып қала береді.
ҚР-ның ең маңызды он экспорттық позициясы шикізат пен қоспасы аз өнімдерден тұрады. Тізімнің басында ақшалай жағынан да, жеткізілімдердің физикалық көлемі бойынша маңызды тауар — шикі мұнай мен мұнай өнімдері. Биылғы он айда Қазақстанға қара алтынды шетелге сатудан 41,6 млрд АҚШ доллары түсті, бұл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 59% артық. Бұл ретте физикалық көлем аздап өзгерді (0,3% көбейді). Табыс динамикасының өсіміне халықаралық нарықтағы бағаның қымбаттауы себеп болған.
Экспорттың жалпы көлеміндегі мұнай өнімдерінен түсетін түсімдердің үлесі Қазақстанның шикізаттың осы түріне тәуелділігінің артып келе жатқанын көрсетті. Егер өткен жылдың он айында мұнай өнімдерінің жалпы экспорттағы үлесі 53,1%-ды құраса, 2022 жылы бұл көрсеткіш 58,4%-ға өсті.
Мұнай өнімдері бағасының көтерілуі қазақстандық экспорттың жалпы өсіміне қаншалықты күшті әсер еткенін мына сандардан көруге болады. Жалпы, биылғы қаңтар–қазан айларында елімізге экспорттық жеткізілімдер 2021 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 22 млрд АҚШ долларына көбейді. Оның 70%-ы немесе 15,4 млрд АҚШ доллары мұнайдан түсті.
Еуропа елдері дәстүрлі түрде Қазақстан мұнайының негізгі импорттаушылары. Экспорттың үштен бір бөлігі дерлік құндық мәнде Италияға, 9,3% Нидерландыға, 5,3% Францияға жіберілді. Негізгі сатып алушылар қатарында Оңтүстік Корея (9,4%) мен Қытай (8,6%) да бар.
Негізгі экспорттық тауарлардың ондығына қара және түсті металлургия өнімдері — ферроқорытпалар (2,58 млрд АҚШ доллары), мыс (3,29 млрд АҚШ доллары) және мырыш (706 млн АҚШ доллары) кірді. Есепті кезеңде олар жылдық өсудің жақсы серпінін көрсетті: тиісінше 39%, 13,7% және 24,4%. Бұл ретте темір қорытпалары мен мырыштан түскен табыс бағаның қымбаттауынан көбейсе, мыс қорытпалары экспорттың шамалы өсуіне байланысты өсті.
Ақшалай түрде ең көп өсім көмірде тіркелді. 2022 жылы Қазақстан отынның осы түрін сатудан — 819 млн АҚШ доллары көлемінде табыс тапты, бұл 2021 жылдың қаңтар–қазан айларындағы 392 млн АҚШ долларымен салыстырғанда екі есе көп. Себебі әлемдік нарықта көмірдің қымбаттауында ғана емес. Биыл Қазақстан да бұл өнімді жеткізу географиясын 12-ден 29 елге дейін кеңейтті.
Танымал мақалалар
Барлығын көруТеміржолмен жолаушылар тасымалы да, жүк тасымалы да бір жылда 2% өсті
Бір жылдан аз уақытта сектордағы компаниялардың табысы 1,5 триллион теңге 2023 жылдың қаңтар–қарашасында теміржолмен 18,2 млн жолаушы тасымалданды, бұл былтырғыдан Читать далее...
25 Желтоқсан 2023
4538
Қай азық-түлік қатты қымбаттады?
2023 жылғы желтоқсанның соңында ҚР-да азық-түлік бір айда 0,9%, бір жылда 8,5% қымбаттады. Өңірлер бойынша ай сайынғы динамикада азық-түлік ең Читать далее...
23 Қаңтар 2024
4295
Әлемде жыл сайын 60 миллионнан астам жеңіл автокөлік шығарылады, ал көліктердің жалпы өндірісі 85 миллионнан асады
Көлік шығаратын зауыттар әр елдерде 4 миллионнан астам адамды жұмыспен қамтамасыз етіп, ІЖӨ-нің 10%-ын құрайды Толық 2022 жылдың қорытындысы бойынша, Читать далее...
17 Қаңтар 2024
4281
Балық шаруашылығы стартабы: ҚР-дағы мемлекеттік қолдаудың арқасында бизнестің балық өсіруге деген қызығушылығы күрт артты
Қазақстандағы аквашаруашылық қоры бірнеше жылда 3,4 есе өсті Қазақстанда балық шаруашылығында өндірістік көрсеткіштердің белсенді өсуі байқалады. ҚР СЖРА Ұлттық статистика Читать далее...
11 Қаңтар 2024
4248
Әлемдік туризм пандемиядан кейін қалпына келеді. Қазақстан шетелдік туристерді қалай көбірек тарта алады?
Дүниежүзілік туристік ұйым әлемдік туризм биыл пандемияға дейінгі деңгейге қайта оралады деп болжайды. Экономиканың басқа секторларына қарағанда локдаун мен геосаяси Читать далее...
15 Наурыз 2024
4245
Бидай мен меслин экспорты тоннамен 21% өсті, бірақ ақшалай 3%-дан аз көбейді
2023 жылдың қаңтар–қарашасында Қазақстан 1,7 млрд АҚШ долларына 6,7 млн тонна бидай мен меслин экспорттады. Өсім физикалық түрде 20,6%, ақшалай Читать далее...
26 Қаңтар 2024
4214
Қазақстанда бір жылда такси қызметі 9% қымбаттады
ТМД елдері арасында ҚР-да такси ең қымбат 2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында Қазақстанда такси қызметін ұсынатын компаниялардың табысы бір жылда 17% өсіп, Читать далее...
19 Қаңтар 2024
4211
Кондитерлік өнімдер 12%, тоқаш және басқа да нан өнімдері 14% қымбаттады
Кей өңірлерде баға айтарлықтай өсті Қазақстандықтар үшін тәттілер өте маңызды. ҚР халқы мереке күндері сауда жасағанда немен бетпе-бет келді? 2023 Читать далее...
12 Қаңтар 2024
4194
Қазақстан ұнды қай елдерге көбірек экспорттайды?
Елде ұн өндірісі 1% артты 2023 жылғы қаңтар–қазанда ҚР-да дәнді дақылдардан және олардың майда тартылған қоспаларынан 2,7 млн тонна ұн Читать далее...
29 Желтоқсан 2023
4174
ҚР-дағы электр энергиясы өндірісінің 6%-ға жуығы жаңартылатын энергия көздеріне тиесілі. Бұл әлі өте аз, бірақ бұрынғыдан жақсырақ
Былтыр жыл соңында ҚР-да электр энергиясын өндіру саласындағы негізгі капиталға салынған инвестиция 451,4 млрд теңгеге жетті, бұл бір жыл бұрынғыдан Читать далее...
29 Қаңтар 2024
4173
ҚР-да темекі сатылымы бір жылда 69% көбейді
2023 жылғы қаңтар–желтоқсанда темекі өнімдері өндірісі 2022 жылғы сәйкес кезеңдегі 287,9 млрд теңгемен салыстырғанда құндық мәнде 283 млрд теңгені құрады. Читать далее...
30 Қаңтар 2024
4164
Қазы бір жылда 5%, жая 3% қымбаттады. Жылқы еті өндірісі азайды
Биыл ақпанның соңында жылқы еті бір жылда 4,3% қымбаттады. Атап айтқанда, қазы 4,8%, жая 2,5% қымбаттаған. Жылқы еті ең көп Читать далее...
12 Наурыз 2024
4162
Қарауға болады, бірақ ұстауға болмайды: неге Қазақстанда шетелдік аңшылық туризмі көрсеткіші төмендеп жатыр?
Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы аңшылық өнеркәсібінде алғаш рет өндірістік көрсеткіштердің өсуі байқалды. 2022 жылы саладағы өнімдер мен қызметтердің нақты көлем Читать далее...
18 Қаңтар 2024
4155
Ақпан айының соңына қарай Қазақстан дамудың жаңа моделіне техникалық түрде көшеді
Әлихан Смайылов үкіметі «Ескі Қазақстанның» төтенше жағдайлар қызметі миссиясын орындады, Олжас Бектенов үкіметі «Жаңа Қазақстанның» даму циклін іске қоспақ. Бұрынғы Читать далее...
13 Ақпан 2024
4152
Қазақстандық кәсіпорындар елді жиһазбен қалай қамтамасыз етіп отыр?
2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында елде 82,6 млрд теңгеге жиһаз өндірілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда құндық мәнде 27,7% көп. Өнеркәсіп өндірісінің индексі Читать далее...
24 Қаңтар 2024
4129