Литий: сұраныстың айтарлықтай өсуіне қарамастан, барлық барланған қорлардың төрттен бірі ғана өндіруге экономикалық тұрғыдан тиімді
6 марта 2024
121
Соңғы жылдары литийге деген сұраныс айтарлықтай өсті. Негізгі себептер — электрокөлік өндірісіндегі серпіліс, литий батареяларына негізделген экологиялық таза технологиялардың белсенді дамуы және ұялы байланыс мұнаралары мен басқа инфрақұрылымдар үшін сенімді резервтік қуат жүйелерін қажет ететін жаһандық телекоммуникация саласының кеңеюі.
ReportLinker мәліметінше, литийдің әлемдік нарығы 2022 жылы 52,16 млрд АҚШ долларына бағаланды және 2030 жылы 194,17 млрд АҚШ долларына дейін жетеді деп күтілуде. 2023 жылдан 2030 жылға дейін орташа жылдық өсім 18,43% болмақ.
Өндіріс технологиясының жетістіктері, ауқымды үнемдеу және жақсартылған химия жылдар ішінде литий-ионды батареялардың айтарлықтай арзандауына әкелді. Осылайша, 30 жыл ішінде литий-иондық аккумуляторлар 97% арзандады, ал 2014–2018 жылдар аралығында баға 2 есе арзандады, бұл сектордағы әлемдік нарықта айтарлықтай өсуді ынталандырады. Бұған қоса, жоғарыда айтылғандай, сегментті негізінен автомобиль өнеркәсібі қамтамасыз етеді: электрокөліктерге арналған аккумуляторларға сұраныс 65%, 2021 жылғы 330 ГВт·сағ-тан 2022 жылы 550 ГВт·сағ-ға дейін өсті.
2022 жылы литийдің негізгі өндірушілері Аустралия, Чили және Қытай болды, олар бірігіп әлемдік литийдің 91,2%-ын өндірді — тиісінше 61 мың, 39 мың және 19 мың тонна. Әлемде барлығы 130 мың тонна өндірілді (АҚШ-ты қоспағанда). Үшінші ірі өндіруші Қытай руданы өз ішінде өндіріп қана қоймай, Чили, Канада және Аустралия сияқты елдерде 5,6 млрд АҚШ доллары болатын стратегиялық литий активтеріне ие.
АҚШ Геологиялық қызметінің (USGS) мәліметінше, 2023 жылдың соңында литийдің жаһандық қоры 98 млн тоннаны құрады. Ең үлкен қорлар Латын Америкасында — Боливия мен Аргентинада: тиісінше 21 млн және 20 млн тонна. АҚШ (12 млн тонна), Чили (11 млн тонна), Аустралия (7,9 млн тонна) және Қытайда (6,8 млн тонна) да айтарлықтай қор бар. Қазақстанда USGS мәліметінше, литий қоры 50 мың тоннаны, ал көршілес Ресейде 1 млн тоннаны құрайды.
Соңғы 10 жылда әлемде литийдің барланған қоры сұраныстың артуына байланысты айтарлықтай өскеніне қарамастан, экономикалық тиімді кен орындары санаулы аймақтарда ғана шоғырланған.
Мысалы, Боливияда орналасқан әлемдегі ең үлкен литий қоры экономикалық тұрғыда тиімді. Ең үлкен тиімді (экономикалық тиімді) литий қоры 2023 жылдың аяғында Чилиде болды: 9,3 млн тонна. Одан кейін Аустралия мен Аргентина: тиісінше 6,2 млн және 2,7 млн тонна. Қытайдың үлесіне 2 млн тонна, АҚШ-та — 1 млн тонна.
Танымал мақалалар
Барлығын көруҚазақстанның қаржы секторы ESG тәжірибелерін кеңінен қолдануда. Зерттеу
Соңғы жылдары Қазақстанда компаниялардың қызметіне ESG (экологиялық, әлеуметтік және басқару аспектілері) қағидаттары белсенді түрде енгізілуде. Бұл тұрақты дамудың өсіп келе Читать далее...
7 ноября 2024
10452
Теміржолмен жолаушылар тасымалы да, жүк тасымалы да бір жылда 2% өсті
Бір жылдан аз уақытта сектордағы компаниялардың табысы 1,5 триллион теңге 2023 жылдың қаңтар–қарашасында теміржолмен 18,2 млн жолаушы тасымалданды, бұл былтырғыдан Читать далее...
25 декабря 2023
6691
Әлемде жыл сайын 60 миллионнан астам жеңіл автокөлік шығарылады, ал көліктердің жалпы өндірісі 85 миллионнан асады
Көлік шығаратын зауыттар әр елдерде 4 миллионнан астам адамды жұмыспен қамтамасыз етіп, ІЖӨ-нің 10%-ын құрайды Толық 2022 жылдың қорытындысы бойынша, Читать далее...
17 января 2024
6633
Әлемдік туризм пандемиядан кейін қалпына келеді. Қазақстан шетелдік туристерді қалай көбірек тарта алады?
Дүниежүзілік туристік ұйым әлемдік туризм биыл пандемияға дейінгі деңгейге қайта оралады деп болжайды. Экономиканың басқа секторларына қарағанда локдаун мен геосаяси Читать далее...
15 марта 2024
6446
Қай азық-түлік қатты қымбаттады?
2023 жылғы желтоқсанның соңында ҚР-да азық-түлік бір айда 0,9%, бір жылда 8,5% қымбаттады. Өңірлер бойынша ай сайынғы динамикада азық-түлік ең Читать далее...
23 января 2024
6440
Балық шаруашылығы стартабы: ҚР-дағы мемлекеттік қолдаудың арқасында бизнестің балық өсіруге деген қызығушылығы күрт артты
Қазақстандағы аквашаруашылық қоры бірнеше жылда 3,4 есе өсті Қазақстанда балық шаруашылығында өндірістік көрсеткіштердің белсенді өсуі байқалады. ҚР СЖРА Ұлттық статистика Читать далее...
11 января 2024
6406
Қазақстанда бір жылда такси қызметі 9% қымбаттады
ТМД елдері арасында ҚР-да такси ең қымбат 2023 жылдың қаңтар–желтоқсанында Қазақстанда такси қызметін ұсынатын компаниялардың табысы бір жылда 17% өсіп, Читать далее...
19 января 2024
6355
Қазақстан ұнды қай елдерге көбірек экспорттайды?
Елде ұн өндірісі 1% артты 2023 жылғы қаңтар–қазанда ҚР-да дәнді дақылдардан және олардың майда тартылған қоспаларынан 2,7 млн тонна ұн Читать далее...
29 декабря 2023
6349
Кондитерлік өнімдер 12%, тоқаш және басқа да нан өнімдері 14% қымбаттады
Кей өңірлерде баға айтарлықтай өсті Қазақстандықтар үшін тәттілер өте маңызды. ҚР халқы мереке күндері сауда жасағанда немен бетпе-бет келді? 2023 Читать далее...
12 января 2024
6340
ҚР-дағы электр энергиясы өндірісінің 6%-ға жуығы жаңартылатын энергия көздеріне тиесілі. Бұл әлі өте аз, бірақ бұрынғыдан жақсырақ
Былтыр жыл соңында ҚР-да электр энергиясын өндіру саласындағы негізгі капиталға салынған инвестиция 451,4 млрд теңгеге жетті, бұл бір жыл бұрынғыдан Читать далее...
29 января 2024
6335
Бидай мен меслин экспорты тоннамен 21% өсті, бірақ ақшалай 3%-дан аз көбейді
2023 жылдың қаңтар–қарашасында Қазақстан 1,7 млрд АҚШ долларына 6,7 млн тонна бидай мен меслин экспорттады. Өсім физикалық түрде 20,6%, ақшалай Читать далее...
26 января 2024
6328
ҚР-да темекі сатылымы бір жылда 69% көбейді
2023 жылғы қаңтар–желтоқсанда темекі өнімдері өндірісі 2022 жылғы сәйкес кезеңдегі 287,9 млрд теңгемен салыстырғанда құндық мәнде 283 млрд теңгені құрады. Читать далее...
30 января 2024
6288
Қазы бір жылда 5%, жая 3% қымбаттады. Жылқы еті өндірісі азайды
Биыл ақпанның соңында жылқы еті бір жылда 4,3% қымбаттады. Атап айтқанда, қазы 4,8%, жая 2,5% қымбаттаған. Жылқы еті ең көп Читать далее...
12 марта 2024
6265
Қарауға болады, бірақ ұстауға болмайды: неге Қазақстанда шетелдік аңшылық туризмі көрсеткіші төмендеп жатыр?
Соңғы бірнеше жылда Қазақстандағы аңшылық өнеркәсібінде алғаш рет өндірістік көрсеткіштердің өсуі байқалды. 2022 жылы саладағы өнімдер мен қызметтердің нақты көлем Читать далее...
18 января 2024
6250
ҚР-да көп тұтынылатын алкоголь түрлерінің өндірісі биыл азайды
Биыл қаңтарда алкогольдің ең танымал түрлерінің өндірісі төмендеді. Мәселен, коньяк өндірісі былтырғы қаңтармен салыстырғанда 47,1%, 749,9 мың литрге дейін, сыра Читать далее...
18 марта 2024
6247