Бес айдың қорытындысы бойынша жаңа ғимараттардағы пәтерлердің бағасы өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда небәрі 2,2%-ға өсті. «Екіншілік» жалпы алғанда 2%-ға арзандады.

Егер жалпы 2023 жылдың қорытындысы туралы айтатын болсақ, онда осы кезеңде жаңа тұрғын үй өткен жылға қарай 6,7%-а, ал екіншілік нарықтағы абаттандырылған пәтерлер — 1,8%-ға ғана өсті. Бұл соншалықты мол 14,5% деңгейдегі жалпы инфляцияда.

Ағымдағы жылдың мамыр айының қорытындысы бойынша еліміз бойынша орташа есеппен жаңа тұрғын үй алаңы 486,5 мың теңгені, екіншілік тұрғын үй — 506,8 мың теңгені құрады.

Бағаның өсуінің төмендеуі және тіпті жалпы тұрғын үйдің арзандауы, бұрын сектордағы өсім сияқты, құрылыс материалдары бағасының динамикасымен сәйкес келеді, бұл тұрғын үй құрылысының өзіндік құнына тікелей әсер етеді.

Мәселен, 2021 және 2022 жылдары болған тұрғын үй нарығындағы бағаның негізгі өсу кезеңінде құрылыс материалдарының бағасы шкаладан тыс болды (1, 2). 2022 жылдың қаңтар–желтоқсан айларында құрылысқа арналған негізгі материалдардың қымбаттауының көрінісін 2021 жылдың ұқсас кезеңіне осы жылдың қаңтар–мамыр айларының қорытындылары бойынша бағаның жылдық өсуінің көрінісімен салыстыруға болады.

Айталық, егер 2022 жылы табақты шыны бағасының жылдық өсуі 21,5%, ағаш материалдары —7,3%, паркет — 7,8%, бояулар — 5% болса, биылғы жылы барлық осы санаттардағы бағалар төмендеді. Құрылыста тікелей қолданылатын және тұрғын үй құрылысының өзіндік құнына жанама әсер ететін мұнай өңдеу өнімдері 2022 жылы жылдық өсімді бірден 34,2%-ға, ал бұл жағдайда 13,5%-ға көрсетті. Толығырақ деректерді төмендегі кестеде зерттеуге болады.

Жалпы, ҚР-да тұрғын үй бағасы өте жоғары емес. Айталық, Numbeo рейтингінің деректері бойынша, қала орталығындағы тұрғын үйдің арзандығы бойынша Қазақстан 95-тің 22-ші орында тұр.

Қазақстандағы пәтерлер бағасы бойынша соғыс бірінші жыл емес болып жатқан Украинадағы жылжымайтын мүлікпен салыстыруға болады. Ал ТМД бойынша серіктес елдердегі пәтерлер әлдеқайда қымбат: Әзірбайжанда — 18%, Ресейде — бір жарым есе, Арменияда — 2,3 есе. Бұл ҚР-дағы жалақы осы елдерге (Ресей Федерациясынан басқа) қарағанда едәуір жоғары екендігіне қарамастан.

Сонымен қатар, қол жетімді бағадан басқа, республикада тұрғын үй нарығында азаматтардың сатып алу қабілетін қолдау бойынша бірқатар бағдарламалар жұмыс істейді. Айталық, биылғы жылы Отбасы банкінің «Отау» және «Наурыз» атты екі жаңа бағдарламасы іске қосылды. Соңғы рет өтінімдерді қабылдау — ағымдағы жылдың 30 маусымына дейін, сондықтан тілек білдірушілер оған әлі де өтініш бере алады.

«Отау» бойынша өтінімдерді қабылдау осы жылдың 1 наурызы мен 30 сәуірі аралығында өтті. Осы уақыт ішінде клиенттерден 35 жасқа дейін қоса алғанда 16,2 мың өтінім және 36 жастан асқан клиенттерден 8,7 мың өтінім берілді, оның ішінде тиісінше 4,8 мың және 3,2 мың өтінім мақұлданды.