Жолдаманы ата-аналар орташа есеппен 80-100 мың теңгеге сатып алады

Соңғы бір жылда Қазақстанда жұмыс істейтін қала сырты лагерлерінің саны 7,6% қысқарды. Былтыр ҚР Білім және ғылым министрлігінің жауапты қызметкерлері (министрліктің бұрынғы атауы) мұндай стационарлық демалыс орындарын көбейту қажеттігін айтқанымен, іс жүзінде бұл мәселе шешімін таппаған. Керісінше, еліміздегі туристік лагерьлердің саны 236-дан 218-ге дейін қысқарды. Сондай-ақ уақытша лагерьлер — шатыр, киіз үй, мектеп жаны лагерлері де азайды. ҚР Оқу-ағарту министрлігінің мәліметінше, елімізде 2022 жылғы 11,2 мың емес, биылғы жазда 10,2 мыңға жуық осындай ұйым жұмыс істейді.

Республикадағы балалардың қаладан тыс демалысы алуан түрлілігі мен таңдаулылығы жағынан өте ерекшеленеді. Кейбір облыстарда (ШҚО, БҚО, Алматы) осындай 19 туристік орталық болса, басқаларында саусақпен санарлық. Мысалы, Маңғыстау облысында олардың саны үшеу ғана болса, жаңадан құрылған Ұлытау өңірінде мүлде жоқ. Бұл ішінара өңірлердің ізашар заманнан бері мұра етіп алған негізіне байланысты. Мәселен, Шығыс Қазақстан облысында инфрақұрылымы бар көптеген туристік лагерьлер 30 жылдан астам жұмыс істеп келеді. Олардың кейбіреулері ірі жеке компаниялар есебінен жөндеуден өтіп, жаңарды және қазір магнаттардың корпоративтік мәдениетінің бір бөлігі саналады: жұмысшылардың балалары үшін жолдама бағасы нарықтық бағадан төмен.

ҚР Оқу-ағарту министрлігінің мәліметінше, биыл 2,8 млн мектеп оқушысы жазғы демалыспен қамтылады. Бұл былтырғымен салыстырғанда 200 мыңға көп. Оның ішінде негізгі бөлігі — 2,6 млн — мектеп жаны, шатыр, киіз үй лагерлерінде демалады. Кәмелетке толмаған 155 мың қазақстандық қана қала сырты демалыс орындарына бара алады.

ҚР-да 3,7 млн оқушы бар екенін ескерсек, мектеп жасындағы балалардың 4,2%-зы ғана жазғы демалысының бір бөлігін лагерьлердің туристік қызығын көре алады екен. Кейбір стационарлық орталықтар ауысымдарды негізінен оқу орындарынан квота алуға жолдама алған балалардан жинайтынын ескерсек, бұл жеткіліксіз. Сондай-ақ корпоративтік лагерьлер үшін іріктеу қарастырылған — бірінші кезекте қызметкерлердің балаларын алып, қалғандары коммерциялық негізде сатылады.

Үкімет отырысында ҚР премьер-министрі Әлихан Смайыловтың сөзіне қарағанда, өңірлерде тағы 50 балалар сауықтыру лагерін құру жұмыстары басталды. Ол үш жарым жылда аяқталады деп жоспарлануда.

Қазақстандағы қала сырты лагерлері туралы ашық мәліметтерді талдаудан кейін осындай туристік қызметтерге сұраныстың жоғары екендігі байқалады. Облыстар мен астана маңындағы ірі жекеменшік лагерьлердің басшыларынан алынған мәліметтерге сүйенсек, шілде-тамыз айларында қалған ауысымға қалған жолдама аз. Наурыз айынан бастап сатыла бастайды. Көп ұйым тіпті өз қызметтерін жарнамаламайды — сайт жүргізбейді, әлеуметтік желілерге шықпайды. Мұндай орталықтар туралы ақпаратты тек ескі әдіспен — телефон арқылы, жедел хабар немесе кеңсеге барып алуға болады.

Кішкентай қазақстандықтар үшін қала сыртындағы орталықтардағы жазғы туристік шытырман оқиғаның құны өңірлерге қарай әр қилы. Бұл көптеген факторларға байланысты және ауысым ұзақтығына (7, 10, 12 күн), және маусымға (жаздың соңында баға төменірек) және ұйымның профиліне, мәртебесіне байланысты. Мәселен, Шымкент іргесіндегі Delve Camp ағылшын лагерінде тұру 159 мың теңгеге дейін жетеді, ал өңірледегі стандартты туристік балалар орталықтарындағы орташа баға 80–100 мың теңгені құрайды.

«Балдәурен» республикалық оқу-сауықтыру орталығы ең қымбат. Ол барлық басқа лагерьлер арасында ауқымы жағынан да, қызмет көрсету сапасы жағынан да ерекшеленеді: онда балалар сауықтыру және реабилитациядан өтеді. Жолдамаларды ҚР Оқу-ағарту министрлігі бірінші кезекте дарынды балаларға, жетім балаларға, ерекше білім беруді қажет ететін балаларға, аз қамтылған отбасылардан шыққан мектеп оқушыларына таратады. Ол жерге баланы коммерциялық негізде жіберу үшін 15 күндік ауысымға 240 мың теңге төлеу керек — бұл Қапшағай су қоймасының жағалауында, Қонаевта орналасқан «Балдәурен» бөлімшесіне билеттің бағасы. «Артек» қағидаты бойынша құрылған бұл оқу-сауықтыру орталығының бөлімшелері Щучье, Шымкент және Қарағанды облысында да жұмыс істейді.